مسترینگ برای Vinyl

Vinyl (صفحه) دوباره با قدرت به صنعت موسیقی برگشته و استقبال زیادی ازش میشه، و آرتیست‌های زیادی علاقه دارن کارشونو روی vinyl هم منتشر کنن.

قضیه vinyl اینه که یک دستگاهی (lathe) میاد به کمک یک کارتریج و یک stylus روی صفحه vinyl (که طی فرایندی با یک سری مواد شیمیایی آماده میشه) شکل موج‌های موزیک شما رو برش میزنه؛ بعد یک vinyl player میاد با کمک یک کارتریج و stylus دیگه، اون برش‌ها رو میخونه و پخش میکنه.

مسترینگ برای vinyl با مسترینگ دیجیتال فرق خیلی زیادی داره، دلیلش هم محدودیت‌های دنیای آنالوگ در این زمینه‌س، و یک سری مراقبت‌های بیشتر لازمه اگه می‌خواهید یک vinyl داشته باشید که جا نمیمونه، دیستورت نمیشه، و stylus یا سوزنش نمیپره. بهتره همیشه یک مستر جداگانه برای vinyl داشته باشیم تا از مشکلات صوتی و تکنیکال هنگام playback جلوگیری کنیم.

فرکانس:

• فرکانس‌های اضافی زیر ۲۰ هرتز و بالای ۲۰ کیلوهرتز رو با شیب زیاد حذف کنید. اینا برای برش vinyl مشکل به وجود میارن.
• sibilanceها رو با اکولایزر داینامیک، کمپرسور مولتی بند، اکولایزر subtractive، یا de-esser حذف کنید. اینا باعث دیستورشن هنگام برش و playback میشن.

داینامیک:

• Vinyl به کامپرشن نرم نیاز داره. dynamic زیاد یا انتقال‌های ناگهانی از صداهای آروم به بلند، باعث برش‌هایی با فاصله زیاد روی vinyl میشن که ممکنه باعث بشن سوزن‌های رده‌پایین از سر جاشون بپرن و موزیک یک لحظه قطع بشه.
• برای vinyl، ما از limiting بیش‌ازحد اجتناب می‌کنیم، یا اصلا لیمیت نمی‌کنیم. اگه peak limit کنیم، شکل‌موج‌ها شبیه مربع میشن؛ stylus دستگاه برش vinyl میونه خوبی با شکل‌موج‌های square نداره. البته اگه لیمیت نکنیم، صداهای آروم آهنگ ممکنه به خوبی شنیده نشن. به جاش باید کامپرشن low level یا upward compression انجام بدیم که قسمت‌های آرومتر آهنگ رو بلندتر میکنه.
• Vinyl وقتی play میشه، transientها کمی کمپرس میشن، پس خوبه که اینو تو ذهنمون داشته باشیم و هنگام برش vinyl کمی transientهای بیشتری در نظر بگیریم.

هارمونیک:

• بهتره برای مسترینگ vinyl هارمونیک‌ها و دیستورشن‌های اضافی ایجاد نکنیم. برش vinyl و vinyl playback هر دو خودشون هارمونیک و دیستورشن اضافه میکنن. حالا اگه دیستورشن اضافه شده در میکس و مسترینگ (به خصوص آنالوگ) رو به دیستورشن برش و vinyl playback اضافه کنیم، ممکنه دیستورشن ما بیش‌ازحد و برای گوش آزاردهنده بشه.

استریو:

• Vinyl به خاطر محدودیت‌های فیزیکیش توانایی این رو نداره که از پس stereo image خیلی باز (مخصوصاً در ناحیه bass) بر بیاد، و یک سری اطلاعات از دست میره.
• بهتره زیر ۱۰۰ هرتز (حتی تا ۳۰۰ هرتز) mono باشه.
• فرکانس‌های پایین اگه داخل فاز نباشن ممکنه باعث پرش سوزن vinyl و قطع شدن ناگهانی playback بشن.
• بهتره level محتوای side تقریباً ۶ تا ۹ دسیبل کمتر از mid باشه.
• همبستگی فاز بهتره بسته به میزان loudness بین ۶۰ تا ۹۰ درجه باشه.

توالی:

• هرچی سوزن vinyl به مرکز دایره نزدیک‌تر میشه، فرکانس‌های بالای کمتری میتونه بخونه و بازسازی کنه. پس باید ترتیب آهنگ‌ها طوری باشه که آهنگ‌هایی که فرکانس‌های بالای بیشتری دارن و داینامیک‌تر هستن، در ابتدا باشن.

مدت:

• اندازه (inch) و سرعت (RPM) vinyl، سبک موزیک، loudness، stereo image، و رنگ صدا (tonal balance) مشخص میکنن که چند تا آهنگ از نظر زمانی هر طرف vinyl جا میشن.
• هرچی برش vinyl با level بالاتر، stereo image بیشتر، و فرکانس‌های پایین بیشتری انجام بشه، فضای کمتری برای هر سمت vinyl باقی میمونه.
• هرچی آهنگ‌ها زمان کمتری به خودشون اختصاص بدن، کمتر به مرکز دایره vinyl نزدیک میشیم و در نتیجه کیفیت بالاتر خواهد بود.
• باید سعی کنید مدت زمان هر دو سمت vinyl تقریباً برابر باشه، در غیر اینصورت کیفیت دو طرف با هم فرق میکنه.

لادنس:

• لِوِل vinyl با توجه به مقادیر فیزیکی (سرعت)، هندسی (عمودی و افقی، زوایای شیار، و شعاع)، و الکتریکی (جریان سیم‌پیچ) که به طیف فرکانسی و فاز بین کانال‌های چپ و راست هم بستگی داره تنظیم میشه.
• کاهش دادن level برش vinyl، تمام مشکلات مربوط به vinyl رو کمتر میکنه، ولی باید توسط یک مهندس حرفه‌ای انجام بشه، چون اگه level زیادی کم بشه، نسبت سیگنال به نویز آهنگ رو تا حد غیر قابل ثبولی پایین میاره؛ در نتیجه، نویز صفحه افزایش پیدا میکنه و کیفیت کلی موزیک رو تحت تاثیر قرار میده.
• اگه بخواهید صدای آهنگتون روی vinyl بیش‌ازحد زیاد باشه، مدت زمان قابل برش روی vinyl کم میشه.
• وقتی می‌خواهید برای vinyl مستر کنید، RMS حدود منفی ۱۲ تقریباً مناسبه.
• Loudness دیسک vinyl در درجه اول با مدت زمان کار تعیین میشه. هرچی آهنگ‌ها طولانی‌تر باشن، فاصله بین شیارهای ایجاد شده روی vinyl باید کمتر بشه که یعنی مجبوریم level و bass رو کم کنیم تا آهنگ‌ها به صورت فیزیکی در vinyl جا بشن.
• برش vinyl با level کمتر میتونه ریسک دیستورشن در فرکانس‌های بالا رو کم کنه، با فشار آوردن کمتر به سوزن به playback بهتر کمک کنه، فضای کمتری از دیسک vinyl رو اشغال کنه، و به مشکلات فاز کمک کنه.

سمپل‌ریت، بیت‌دپت، و فرمت:

• Vinyl یک فرمت آنالوگه و شمال محدودیت‌های sample rate و bit depth در CD یا فرمت‌های دیجیتال دیگه نمیشه. این یعنی میتونید از بالاترین resolution مستر که در اختیار دارید برای برش vinyl استفاده کنید، چه ۲۴ بیت چه ۳۲ بیت، با سمپل‌ریت‌های بالا مثل ۹۶ کیلوهرتز (۱۹۲، ۳۸۴، یا حتی DSD). مبتونید برش vinyl رو با کیفیتی بهتر از چیزی که برای CD آماده میشه انجام بدید.
• فقط فرمت‌های lossless مثل WAV و AIFF باید برای برش vinyl استفاده بشن.
• حداقل sample rate باید ۴۴۱۰۰ هرتز و حداقل bit depth باید ۱۶ باشه (۸۸.۲ کیلوهرتز و ۲۴ بیت توصیه میشه، هرچی هم بالاتر بهتر).
• Sample Rate پروژه نباید دستکاری بشه، ولی bit depth اگه ۳۲ بیت float بشه اوکیه. بالا بردن sample rate اگه sample rate اصلی پروژه نبوده باشه فایده‌ای نداره؛ ولی اگه sample rate بالا موجوده، نیاریدش پایین، چون برای برش vinyl کیفیت هرچی بالاتر باشه بهتره.

برای مهندس vinyl cutting چی آماده کنیم؟

• بهتره به جای آهنگ‌های تکی، دو طرف A و B رو به طور کامل export بگیرید. این از خطاهای محتمل جلوگیری میکنه.
• یک فایل DDP یا لاگ PQ آماده کنید. این به دستگاه برش vinyl کمک میکنه بفهمه شروع هر آهنگ کجاست. DAWهای مسترینگ یا برنامه‌های DDP اینا رو به شما میدن.
• شماره کاتالوگ یا scribe فراهم کنید. همینقدر بدونید که این یه رشته الفبایی-عددیه که روی دیسک حک میشه و در پروسه تولید به شناسایی vinyl کمک میکنه.
• یک فایل آماده کنید و توش تمام اطلاعات آهنگ‌ها از جمله مدت و ترتیب و غیره رو بنویسید.
• اگه آهنگ‌ها رو جداگانه (نه به صورت یک فایل پیوسته) برای مهندس vinyl cutting می‌فرستید، مهمه که میزان سکوت بین هر دو آهنگ رو مشخص کنید، و فایل‌ها رو درست نسبت به هر طرف vinyl نام‌گذاری کنید تا اشتباهی بابت توالی و طرف آهنگ‌ها پیش نیاد؛ مثلا بنویسید A1، A2 و B1، B2 و غیره.

نکات نهایی:

• اگه آهنگ شما با صدای طبیعی خیلی فرق کنه، ریسک ایجاد تغییرات قابل شنیدن هنگام برش وجود داره. این میتونه توسط پردازش‌های دیجیتال یا افکت‌ها و سمپل‌های تولید شده توسط کامپیوتر ایجاد بشه.
• سعی کنید از فرمت vinyl هفت اینچی با دور ۳۳ و یک سوم استفاده نکنید، چون بیشترین محدودیت‌ها رو ایجاد میکنه و کیفیت نهاییش از بقیه انتخاب‌ها پایین‌تره.
• حتی بعد از مسترینگ ویژه برای vinyl، امکانش هست که کمپانی که vinyl شما رو برش میده یک سری دستکاری‌ها برای بهینه‌سازی بیشتر انجام بده.
• یکی از مهم‌ترین مسائل هنگام مسترینگ برای vinyl، داشتن ارتباط درست با کمپانی برش vinyl و مهندس برش vinyl هست.
• یادتون باشه که playback خوب، به کیفیت، شرایط فنی، و تنظیم صحیح turntable کاربر (شنونده) هم بستگی داره، بخصوص کیفیت pickup، شکل سر stylus، تمیزی و میزان سایش stylus، تنظیم نیروی عمودی، و میزان کنترل اسکیت نکردن بازوی stylus.